Po co zawiadomienie?
Co przemawia przeciw zawiadomieniu
Nie jesteś pewien, czy należy dokonać zawiadomienia o przestępstwie? Wielu ludzi ma podobne wątpliwości. Poszkodowani i świadkowie rezygnują z niego z różnych powodów. Są to najczęściej:
- lęk przed dalszym zagrożeniem i ewentualną zemstą kręgów prawicowych,
- sceptyczne lub negatywne nastawienie do urzędów państwowych i przekonanie, że organy dochodzeniowo-śledcze nie traktują serio podobnych przestępstw,
- rezygnacja i zobojętnienie.
Istnieją też konkretne powody zrezygnacji z zawiadomienia. Często odgrywają tu dużą rolę negatywne doświadczenia przy okazji podobnych zajść. Jeśli ktoś będący ofiarą prawicowej przemocy, doświadczył, że wezwana na miejsce przestępstwa policja traktowała go jak podejrzanego, będzie raczej unikał z nią kontaktów.
Zaatakowani przez prawicowców ludzie aktywni politycznie, których wcześniej policja w trakcie ich przesłuchania w charakterze świadka wypytywała o środowiska lewicowe, znaleźli potwierdzenie swej nieufności wobec policji.
Co przemawia za zawiadomieniem
Za zawiadomieniem o prawicowej napaści z użyciem przemocy przemawia wiele powodów:
- Prawicowym sprawcom należy pokazać, że istnieją wyraźne granice. Nie wolno godzić się na fakt, że ludzi traktuje się jako mniej wartościowych i z tego powodu bije się ich i kopie.
- Nie można mówić o skuteczności rezygnacji z zawiadomienia, jeśli chce się zapobiegać dalszej przemocy. Kiedy gotowi do użycia przemocy prawicowcy trafiają na ofiarę, która się nie broni i nie składa zawiadomienia, mogą w ten sposób nawet poczuć się ośmieleni do dalszych czynów z użyciem przemocy.
- Zawiadomienie jest wyraźnym sygnałem skierowanym do sprawców, a także ich środowiska. Pokazuje ono, że poszkodowany nie dał się zastraszyć. Wyrok sądu to kolejny sygnał, który jest wszakże najbardziej skuteczny, jeśli czyn został nie tylko osądzony prawnie, lecz również napiętnowany społecznie.
- Zawiadomienie nie rozwiąże indywidualnych problemów ofiary, ani też nie przyczyni się do zniesienia społecznych przyczyn prawicowej przemocy. Zgłoszenie jest jednak pierwszym krokiem, który trzeba zrobić, chcąc porzucić rolę ofiary i aktywnie reagować na przemoc.
- Zawiadomienie ułatwia otrzymanie finansowego odszkodowania.
- Dopiero dzięki zawiadomieniu napaść znajdzie się w policyjnej statystyce. Niezmiernie ważne jest dokumentowanie czynów z użyciem przemocy. Tylko w ten sposób umożliwia się ich postrzeganie. Wielu ludzi ciągle jeszcze nie docenia zasięgu prawicowej przemocy.
Składanie zawiadomienia o przestępstwie
Zawiadomienie o przestępstwie może złożyć każdy. Sprowadza się ono do poinformowania organów dochodzenia o zaistnieniu przestępstwa zgodnie z przeświadczeniem osoby dokonującej zawiadomienia. Zawiadomienia dokonać można pisemnie bądź ustnie na każdym komisariacie policji i w każdej prokuraturze (patrz wzór zawiadomienia o przestępstwie w aneksie). Generalnie zalecić można pójście na najbliższy komisariat policji.
Po złożeniu zawiadomienia policja lub prokuratura zobowiązane są do podjęcia dochodzenia, chyba że najwyraźniej nie ma realnych podstaw do stwierdzenia przestępstwa. Po złożeniu zawiadomienia przebieg dochodzenia nie zależy już od osoby składającej zawiadomienie. Odpowiedzialność przejmuje teraz policja lub prokuratura. Zawiadomienia o przestępstwie nie można wycofać.
Wniosek pokrzywdzonego o ściganie sprawcy
Zasadniczo składanie zawiadomienia nie jest ograniczone terminowo. Powinieneś jednak postarać się, by między przestępstwem a złożeniem zawiadomienia nie upłynęło zbyt dużo czasu. Należy pamiętać, że określone przestępstwa – jak np. naruszenie miru domowego czy zniewaga – ścigane są wyłącznie na podstawie jednoznacznego wniosku poszkodowanego. W tych przypadkach nie wystarczy zawiadomienie o zaistniałym fakcie, lecz musisz oświadczyć pisemnie, że policja winna wszcząć dochodzenie przeciw sprawcom.
Wniosek pokrzywdzonego o ściganie sprawcy przestępstwa można złożyć razem z zawiadomieniem. Na policyjnym formularzu zawiadomienia należy zakreślić kwadracik przy zdaniu »Składam wniosek o ściganie sprawcy«. Wniosek taki można również dostarczyć później na piśmie, jednak obowiązuje tu żelazna zasada, że możliwe jest to tylko w terminie trzech miesięcy od przestępstwa.
Podczas składania zawiadomienia najczęściej nie jest jeszcze ustalony fakt popełnienia przestępstwa. Nie jest więc jeszcze jasne, o jaki zespół znamion czynu przestępczego chodzi i czy w danym przypadku konieczny jest wniosek pokrzywdzonego o ściganie sprawcy jako warunek ścigania czynu. Dlatego też przy każdym zawiadomieniu powinieneś na wszelki wypadek złożyć wniosek o ściganie sprawcy. Nie działa to w żaden sposób na twoją niekorzyść.
Poczucie niepewności w kontaktach z policją
Jeżeli czujesz się niepewnie w kontaktach z policją, poproś zaufaną osobę lub współpracownika stowarzyszenia Opferperspektive, by towarzyszył ci w trakcie składania zawiadomienia. Jednak o tym, czy osoba towarzysząca może być obecna podczas przesłuchania, decydują przesłuchujący urzędnicy. Jeśli nie jesteś całkiem przekonany co do swej znajomości niemieckiego, pamiętaj, że na policji przysługuje ci prawo do bezpłatnego korzystania z pomocy tłumacza. Domagaj się tego!
Wskazane jest, by w każdym przypadku zażądać potwierdzenia złożonego zawiadomienia z wypisanym numerem dziennika. Jest to numer wpływu, pod którym odpowiedni komisariat policji prowadzi ten przypadek. Numer ten ułatwia dowiadywanie się o stanie sprawy i dochodzenia.
Policja w każdym wypadku zobowiązana jest do przyjęcia zawiadomienia. Mimo to zdarza się, że urzędnicy starają się zasugerować pokrzywdzonym, by zrezygnowali z zawiadomienia. Jeśli masz wrażenie, że policja traktuje cię niestosownie, kiedy odsyła do domu lub nie chce wydać pisemnego zaświadczenia o zawiadomieniu, możesz zażądać wyjaśniającej rozmowy z przełożonym.
W pewnych określonych warunkach przy jednoznacznie niestosownym zachowaniu policjantów wskazane jest złożenie zażalenia do przełożonego na czynności urzędnika (patrz wzór zażalenia do przełożonego w aneksie).
archiv